Nederland als proeftuin voor het maatschappelijk verdrag

Antwoord aan een ambassadeur

Anne Gazeau-Secret, vertrekkend ambassadeur van de Franse Republiek bij het Koninkrijk der Nederlanden ziet volgens Trouw van 22 januari Nederland als proeftuin wat betreft het maatschappelijk verdrag. Dit verdrag bindt de staat aan de burger en omgekeerd. Het verdrag, denkt de schrijfster, moet opnieuw gedefinieerd worden. Dat is te zwak uitgedrukt, dunkt mij. In de eerste plaats kan ik mij niet herinneren dat ik door in Nederland geboren te worden een verdrag gesloten heb. Een dergelijke overeenkomst dient door twee partijen gesloten te worden, Gazeau-Secret stelt het door de wederkerigheid te beklemtonen voor alsof het ook zo gaat. Welnu, dan heb ik nieuws voor haar. Het verdrag is al een tijdje verbroken, zelfs als het stilzwijgend is aangegaan (als dit met contracten kan, zal het met het door haar bedoelde verdrag ook wel kunnen). De ambassadrice kan kiezen.

Het verdrag werd verbroken toen de Nederlandse overheid op valse gronden oorlog voerde tegen Joegoslavië, tegen Afghanistan en tegen Irak, achtereenvolgens. De eerstgenoemde oorlog is nog gevoerd uit naam van een internationale rechtsorde. Dan mag het verdrag verbroken geacht zijn toen de Nederlandse overheid geen termen zag om in te grijpen in Soedan, in Rwanda of in Irak in 1988. Kiezen maar.

Het verdrag werd verbroken toen het staatsbedrijf der posterijen zogenaamd werd verzelfstandigd en geprivatiseerd en "contracten" moest sluiten met de belastingdienst om bepaalde enveloppen te versturen. De postkantoren werden gesloten en voor veel geld verkocht. Mij is niet gevraagd of ik een contract heb met dit quasi-gedenationaliseerde monopolie. Dat heb ik naar mijn weten niet. Het is echter wel duidelijk wie het oorspronkelijke verdrag heeft opgezegd, lijkt mij.

Het verdrag werd verbroken toen de openbaar-vervoersvoorziening in de omgeving werd verzelfstandigd en zogenaamd geprivatiseerd. Opgetooid met een quasi-Engelse naam hief deze flitsende onderneming suf geachte buslijntjes op. Zij handhaafde wel de hokjes langs de weg, want die konden mooi verpacht worden om reclame te huisvesten - goed in het zicht van de automobilist. Het lijkt mij ook hier duidelijk wie het verdrag heeft opgezegd.

Het verdrag werd verbroken toen mij bij referendum mijn mening over allerlei kwesties met betrekking tot de gemeente werden gevraagd, en telkens de regels voor het referendum zo werden veranderd dat de uitslag er niet toe deed voor het zittende gemeentebestuur. Zo werd ik opgezadeld met een deelraad die ik niet wilde, die marktkooplieden lastigvalt, grachten wil opengraven zonder behoorlijke motivatie, een duur propagandablaadje rondstuurt en intussen buurtvoorzieningen afknijpt. Ook hier is weer duidelijk wie het contract verbroken heeft.

Het verdrag werd verbroken toen de Nederlandse overheid besloot de radio en televisie over te laten aan particuliere verenigingen, die wat programma's om reclame draperen, en dit opzetje "publieke omroep " te noemen. Of mij nu een "omroepbijdrage" wordt gevraagd of dat de betaling aan deze clubjes uit de algemene middelen plaatsvindt, mij is niet gevraagd of ik dit een gepaste uitbesteding van trillingen per seconde vind, en of ik kijk of luister naar waar ik voor betaal. Trillingen die verder bij opbod verkocht worden - er wordt hier niet maar raak getrild. Weer weet ik wie het verdrag verbroken heeft.

Door mijn geboorte blijk ik een stilzwijgende overeenkomst gehad te hebben met de Nederlandse overheid. Maar dit is de Nederlandse overheid niet genoeg. De Nederlandse overheid wil sinds 1 januari dat ik altijd een document bij mij heb dat getuigt van dit verdrag. Deze verplichting wordt mij aangepraat als bevordering van mijn veiligheid en als maatregel om het vangen van mensen met wie het verdrag niet gesloten is te vergemakkelijken. Volgens mij was het verdrag met mij echter al voor 1 januari jongstleden opgezegd.

Ik kan nog wel meer momenten noemen waarop het verdrag is opgezegd. Ieder kan er zelf wel bedenken. Excellentie, kiest u maar. En weet dat het verdrag niet pas in gevaar is gebracht door enkele opvallende politieke moorden op klaarlichte dag, door radicalisering van bepaalde groepen in de samenleving en wat u verder aanvoert. Dat kan er nog wel bij, na de opzegging van het verdrag - of liever gezegd, het kan juist niet, maar er kon al zoveel niet meer. En Mattheüs 22:21 heeft met deze opzegging werkelijk niets te maken.

[Opgestuurd aan Trouw in 2005. Onnodig te zeggen dat de redactie dit geen zinvolle bijdrage aan "de discussie" (!) vond.]